Er zijn van die woorden die je heel vaak hoort. Die klinken dan heel gewoon. Maar zijn ze dat ook?
Kijk eens goed naar deze vormen van het werkwoord zijn:
Wij zijn, hij is, ik ben, hij was, zij is geweest.
Het lijken wel drie verschillende werkwoorden!
Wat mensen het vaakst gebruiken, veranderen ze het eerst.
Anders zouden we nu misschien wel zeggen:
ik ben, jij bent, hij bent, wij bennen, jullie bennen, zij bennen,.
Of: Ik zis, jij zist, hij zist, wij zijn, jullie zijn, zij zijn.
Of: Ik wees, jij weest, zij weest, wij wezen, jullie wezen en zij wezen.

Maar je hoort vast weleens: En nou stil wezen jij!

Woorden die je het vaakste gebruikt, klinken gewoon maar zijn ze dat ook?
Kijk eens goed naar:
Wij zijn, hij is, ik ben, hij was, zij is geweest.
Het lijken wel drie verschillende werkwoorden!
Wat mensen het vaakst gebruiken, veranderen ze het eerst.
Anders zouden we nu misschien wel zeggen:
ik ben, jij bent, hij bent, wij bennen, jullie bennen, zij bennen,.
Of: Ik zis, jij zist, hij zist, wij zijn, jullie zijn, zij zijn.
Of: Ik wees, jij weest, zij weest, wij wezen, jullie wezen en zij wezen.

Maar je hoort vast weleens: En nou stil wezen jij!

Dit rijtje van sup heb je misschien al gezien:

Wat klinkt logischer dan goed? Maak het rijtje af: best, beter en ?
Wat klinkt logischer dan veel? Maak af meest, meer en ?
Wat klinkt logischer dan weinig? Maak af minst, minder?
Wat klinkt logischer dan vroeg? Maak af eerst, eerder en ?
Wat klinkt logischer dan graag? Maak af naar liefst, liever en ?
Heb je de rijtjes afgemaakt met onzinwoorden? Of staat er soms opeens een woord dat je wel kent?

Vraag: Soms groeit een taal en krijgt een woord opeens een tweede leven. Welke woorden in het rijtje van Sup hebben zo’n tweede leven gekregen? Antwoord: min, eer en lief.

Kijk maar naar deze keukentafelgesprekken:

Twee middeleeuwers zijn chagrijnig:

Roeland: ‘k Heb een ei gebakken, maar het zout is op, da´s pech gehad.
Beatrijs: Een ei zonder zout, dat is min. (tekortschietend)
Roeland: Tja, als je eer ontbijt, zit je soms zonder zout. (vroeg)
Beatrijs: Ach jij bent me lief, liever dan een ei met zout. (veel waard)

Twee 21e eeuwers aan de keukentafel:

Trix: Was boodschappen halen je soms te min gisteren? (te minderwaardig).
Roef: Klaag niet zo, eer ik in de winkel ben, heb je dat ei al op. (voordat)
Trix: Zout is me lief, maar ‘k heb net zo lief peper op m’n ei! (graag)

De rode woorden bij de keukentafelgesprekken net zijn Middeleeuws. Eer schreven Middeleeuwers als air. Het bestaat niet meer. Maar nog wel in het Engelse early ‘vroeg’. Bij ons is het een tweede leven begonnen. Het betekent niet meer ´vroeg´ maar ´voordat.´
Lucky Luke zegt: Eer ik m’n pistool pak, schiet ik raak.

Iets ´min´ noemen kan als het tegenvalt. Dat hoor je alleen in dialect. Mensen zeggen het verder haast nooit zonder ‘te’ ervoor. Meestal hoor je dat iets hen ‘te min’ is. Maar dat betekent dat het minderwaardig is. Ook min kreeg dus een nieuwe betekenis.
Oma’s zeggen weleens tegen een chauffeur: ‘Mijn leven is me lief (Stop met dat racen! Ik ben niet levensmoe!)’ Verder hoor je het nooit. Vaak hoor je moeders dingen zeggen als ik heb net zo lief dat je gaat fietsen.
Als ze dat zeggen, hebben ze het niet over net zo zoet gaan fietsen.
Ook min kreeg een nieuwe betekenis.

Met ‘net zo lief’ bedoelen mensen ´net zo graag.´ Lief betekent niet langer ´waardevol.´ Daarvoor is het te lievig gaan klinken.