Eet je weleens in een restaurant ? Zo’n eethuis met een Franse naam. Vaak zie je erallemaal Franse woorden.
Je kent misschien menu du jour uit restaurants? Neem eens een schrift mee naar een restaurant. Welke woorden horen bij elkaar? Vraag iemand wat de woorden betekenen in het Nederlands.
Bijvoorbeeld de drie woorden menu du jour = één woord in het Nederlands ‘dagmenu’
Zie je er nog meer? Welk woordje gebruiken de Fransen vaak tussen twee woorden die bij elkaar horen? Als je op ballet zit weet je vast nog wel meer voorbeelden. Denk aan pas de deux = ‘liefdesdans’
Raas is de naam van de kleur roze in het Olmcoops. Het klinkt gek, maar het heeft alleen andere klinkers als ‘roze.’
Kleuren hebben niet overal dezelfde namen. Sommige talen bestaan maar twee namen van kleuren: rood en zwart. De rest noemen ze gewoon ‘de kleur van de lucht’ of ‘de kleur van het gras.’
Frans heeft een extra kleur paars. Daarvoor gebruiken ze een groentenaam, nl. aubergine. Fransen noemen wijnrood bordeaux. In de Verenigde Staten noemen ze wijnrode dingen burgundy. Bordeaux en Burgundy of Bourgondië zijn ook namen van plaatsen in Frankrijk.
Wist je dat alle talen met een woord voor ‘groen’ ook een woord voor ‘rood’ hebben? Maar niet alle talen met een woord voor ‘rood’ hebben een woord voor ‘groen.’ Daar kan je dus niet even snel tegen de chauffeur roepen: Groen!!!
Stel, je was geboren in een land met maar twee namen voor kleuren. Je noemt iets rood of je noemt het zwart.
Wat is daar altijd de kleur van een spijkerbroek?
En van hout?
1 Pasopo betekent:
- ‘Gevaar,’ staat op Rwandese verkeersborden met een gevarendriehoek
- ‘Paspoort laten zien’ en staat bij de douane in Kenia
- Televisiesoap (Surinaamse benaming)
2 Bec aoue?
- Belgische uitroep voor ´pittig gekruid eten´
- op de Caribische eilanden betekent dit ‘zwijgen’
- naam van een knoflook-etende ooievaar
3 Paleis betekent in Soedan:
- groot regeringsgebouw
- gladde marmeren vloer met of zonder overkapping
- ‘dwangarbeid’ want zo praten de Soedanezen over de bouw van dit regeringsgebouw
4 Mannequin is het Franse woord voor:
- fotomodel en komt van het Zuid Nederlandse ‘manneke’
- fotomodel en heeft te maken met het Engelse woord voor queen
- ‘fotomodel’ en niemand weet waar dit woord vandaan komt
5 Taromumetoru in het Japans
- is een soort zeewier
- betekent ‘thermometer’
- is een afstandsmaat
6 Welke Nederlandse woorden zijn in de meeste talen geleend?
- Baas, kraan, bak, pen, bok
- Zeevaartstermen want onze voorouders waren zeevaarders
- Kaassoorten zoals ‘Gouda’ en ‘Edam’
7 Pabriek?
- Is Indonesisch voor Fabriek, ze kennen daar de klank F niet en namen dus de P.
- Is een nieuw woord voor havermoutfabrieken waar ze dus ‘pap’ maken
- Is Vlaamse kindertaal voor de fabriek waar ‘papa’ werkt.
8 Pakfas is het
- Indonesische woord voor een maatpak
- Uit het Vlaams geleende woord voor ‘dief’
- Benaming van een vechtsport in Suriname
Vier of meer C’s? Jammer dat is fout, maar je houdt van avonturen en gaat vast nog wel een keer op wereldreis. Dan kun je het zelf uitvinden. Tweeënvijftig talen hebben het woord ‘baas! ‘
De meeste antwoorden B’S? Bijna goed. Je grote algemene kennis helpt! 2B, 5B en 8B zijn goed. Taal is ook algemene kennis van de cultuur en gewoontes.
Meest A’s? Je hebt taalgevoel! 1A, 4A, 6A en 7A waren inderdaad A antwoorden. Je hebt gewonnen!
Alle antwoorden: 1A, 2B, 3C,4A, 5B, 6A, 7A, 8B
Maak een enquête
Sam vindt het met de G-kracht club helemaal de shizzles. Wat zou jij zeggen?
Neem iets bijzonders mee naar school. Ga iedereen langs. Schrijf op welk woord je hoort als je het laat zien. Super, cool, of ?
Welk woord komt het vaakste voor? Is er iets opvallends aan deze woorden?
‘Greetzzz’ is de hippe vorm van groetjes. Sam ontdekte dat greetz in het Engels helemaal niet bestaat. Wist jij dat?
Er zijn best veel woorden die Engels lijken. Maar die het helemaal niet zijn. Engelse kinderen noemen dat Dinglisch (Dutch English). En wij maar denken dat we Engelse woorden gebruiken. Want:
Box is gewoon een doos in het Engels! playpen een box voor baby’s
Camping is kamperen, een ingground de plek waar je campeert
Stretcher is brancard, camp bed een logeerbedje
Met een touring car op schoolreis kan niet in het Engels, want een bus heet daar coach . Voor ons is coach een beroep, na ja!
Sam heeft pas gepraat met Engelse vakantievierders. Van hem is dit lijstje met echte Engelse woorden.
Voor bijzondere dingen gebruik je bijzondere woorden.
Beter of best klinkt bij zulke dingen veel te mager. Daarom is iets onverwachts zoals ‘te gek,’ ‘niet te filmen!’ goed, of zelfs ‘wreed!’
Mary Poppins verzon het woord ´superfragilisticexpialidocious.´ Dat valt heel erg op in het Engels omdat het zo lang is.
Schrijf me! carlijn@taalalseenjas.nl
