Probeer hoeveel levende letters je kan maken met vrienden. Mail foto’s naar Carlijn@taalalseenjas.nl.
Of geef je bericht door met dit invulformulier.
De mooiste inzendingen worden geplaatst.
.
Weet je:
Wij hebben 26 letters, maar vroeger had het Nederlands er 27.
Toen hadden we ook een letter D voor de th.
Die maakte je net als in het Engels met je tong tegen je tanden en hij klonk ook net als in het Engelse de the.
Vader was FaDar.
Hom kan niet met zijn ogen lezen. Hij leest met zijn vingers. Maar hij leest wel letters. Kijk maar op de volgende link:
bartkidz.nl/brailleschrift.html
Hierboven staan Ethiopische letters. Zie je in de bovenste regel de namen van de letters? Dat is net als bij ons A, B, C (Aa Bee, Cee).
In de eerste rij met tekens staat een lange ‘aa.’ Hij staat steeds achter een andere letter. Maar deze Ethiopische taal heet Amhaars. Daar staat elke letter voor een hele lettergreep. Van links naar rechts: Haa, laa, saa.
In het Amhaars schrijven ze haa met een soort U-teken.
Maar laa lijkt meer op een omgekeerde V.
En saa op onze ‘n’ met een puntje bovenop.
Sms’en in een andere taal? Ik kijk wel uit!
X betekent bijvoorbeeld niet overal ‘kusje’
In Engelstalige landen betekent 1000XQs duizendmaal excuses.
XX is voor Spaanse sms-gebruikers meisje en XY jongen. Dat slaat op X en Y chromosomen van jongens en meisjes.
Op Lars’ vaders kantoor werkt een Russin. Ze praat Russisch en ze typt op een Russich toetsenbord. Hierboven zie je wat Lars ons appte. Het is een plaatje uit Wikipedia. Zo’n toetsenbord gebruiken miljoenen mensen in Griekenland, Bulgarije en Rusland.
Zie je de letter naast de ‘Caps Lock’ toets? Die kunnen wij niet uitspreken in het Nederlands. Het is een fluisterklank. Die Russin zei hoe je hem uitspreekt: Met opgekrulde tong en lucht langs je lippen. Zij deed het Lars voor toen die een keer op zijn vaders werk was. Het lijkt nog het meeste op onze F, maar dan anders.
Het Russisch heeft een L die je heel dik uitspreekt. Zoals je soms in Amsterdam hoort. Llllekker. LLLaat maar. Maar Russen doen dat in elk Russisch woord met een L. Ken jij letters met een uitspraak die het Nederlands niet heeft? In het Spaans bijvoorbeeld?
Weet je nog dat je net leerde lezen? Je ontdekte dat de letter E steeds anders klinkt. In groep 4 kon je het woordje verlegen lezen. Daar heb je wel drie klanken E. Toch is één letter E is genoeg. Je kon het gewoon goed lezen. Want je spreekt Nederlands.,En dan leer je ook al snel de woordjes de, het en een lezen.
Maar lees nou eens hardop beer en beet. Hoor je dat de ´ee´van beer anders klinkt? Ik heb van Hom geleerd dat er een internationaal klankalfabet bestaat. Die schrijven [bee:r] en [beet]. Zie je die dubbele punt? Dat internationale klankalfabet heet IPA-alfabet.
De IPA letter E is een enkele ´e.´ Maar de ´e´ in ´beer´ duurt langer, Daar moet een dubbele punt achter, [be:r] dus. Nederlanders lezen het woord beer vanzelf goed. Met een langere E dus.
Ook in andere talen doen ze het vanzelf goed. Luister eens naar liedjes. Bij de Engelsen heb je een P die je met een plofje lucht uitspreekt. Dat doen ze altijd en dus gaat het vanzelf bij hen. Zij hebben geen andere letter P. In het IPA is dat een [ph]. Wij moeten eraan denken als we Engels praten. Geen pil dus maar een phil.
Pill, power, pun, perfect maar ook perhaps. Het klinkt net als Sam als die rapt.
Lars stuurde een foto en Sam appte terug: Leuk jouw kop, Of dat dacht hij tenminste. Want er stond: Kruk lot mop.
Autocorrect maakt de raarste tekst van je berichten. Wil je ‘knuffel’ typen staat er opeens ‘KOUDEL’ op je scherm.
Of ‘kus’ en dan staat er JUS!
Bedenk grappige situaties met verkeerd getypte woorden in sms-taal. Geef jouw verhaaltjes als bericht door met dit invulformulier. Hier vast wat typo’s met Autocorrect:
Lepel = kerel
Lot = jou
Nsb = opa
Kruk= leuk
Bah = van
Stropdas = straks
Tweeling = feeling
Mop = kop
‘Daar zal je Jim en Kim hebben,’ brengt Hom uit tussen twee happen. ‘Jim ken ik van het klimmen.’
Een man met glimmend zwart haar loopt de tuin in. Hij beweegt als een kat en heeft zwart haar. Dat ziet er grappig uit naast de vrouw met spierwit haar in de deuropening. Achter haar verschijnt een meisje.
Hee! Dat is Kelly! Ik spring uit mijn stoel en maak een radslag op het gras. Kelly reageert met een handstand overslag en een bruggetje. Ze ziet eruit als een omgekeerde U. Haar blauwe rokje fladdert eromheen, net als haar haren.
‘Vorige, week kon ik dit nog niet,’ hijgt Kelly als ze weer staat.
‘Kim is thuisgebleven,’ zegt de Indonesische man. ‘Het was veel te druk voor Anouk en Noa.’
‘Dit is mijn vader,’ juicht Kelly. ‘En pappie,’ ze wijst naar mij. ‘Met haar zat ik in de achtbaan.’ Pappie, wij zaten op de voorste stoelen van dat treintje dat bleef steken, weet je.’ Hom vindt het een enorme stunt. Zijn klimvriend is de vader van Kelly!
( pagina 31-32 )
Probeer welke levende letters je kan maken met vrienden. Mail foto’s naar Carlijn@taalalseenjas.nl. De mooiste inzendingen worden geplaatst.
Wist je dat het Nederlands vroeger 27 letters had? Nu hebben we er 26 maar toen hadden we ook een letter D voor de ‘th’. Die maakte je net als in het Engels met je tong tegen je tanden en hij klonk ook net als in het Engelse de ‘the.’ Vader was FaDar. Hij zag eruit als een d met een kromme steel.
Ik pak mijn schrift erbij en zet het woord bij:
‘Het mysterie van de verdwenen letters.’
Dat is een lijstje met teveel letters. Onderweg in de auto heb ik “Gorinchem” opgeschreven. Want mama zei dat je het uitspreekt als “Gorkum”. Er staat nu verder:
Tandpasta – tan-pasta
Schildpad – schil-pad
Aardbeien – aar-beien
Brandnetelsoep- bran-netelsoep
Kelly vindt me vast idioot als ze dit leest. Dit schrift moet ik zo weer onder de stapel kookboeken leggen. Ik zucht en voel me blij. Eindelijk heb ik vrienden aan wie ik mijn taalverzinsels wel durf te vertellen. Ik zucht en klap het schrift dicht. Nu ga ik slapen.
( pagina 72 )